استرس پاسخ به یک موقعیت فشار آور حاضر و یا غایب مشخص است که میتواند جنبه مثبت و منفی داشته باشد. عواملی که استرس ایجاد می کنند ، استرسور نامیده می شوند.
امروزه از استرس به عنوان مادر تمام بیماری های جسمی وروانی و بیماری جدید تمدن یاد میشود.
استرس های منفی – ( دیسترس )
این استرسها ، اتفاقاتی منفی و ناخوشایند می باشند. نمونه این استرس ها عبارت است از : مرگ یکی از عزیزان ، طلاق ، جدایی ، بیماري ، ناکامی و افت تحصیلی ، مشکلات ارتباطی ومواردي ازاین قبیل.
استرس هاي مثبت – ( یوسترس )
این اتفاقات مثبت و خوشایند می باشند. نمونه این استرسها عبارت اند از : قبول شدن در دانشگاه ، یافتن شغل ، ازدواج ، بچه دار شدن ، رفتن به مسافرت
همچنین استرس از نظر مدت زمان نیز به دو دسته تقسیم میشود.
استرس هاي کوتاه مدت :
مدت این استرسها محدود است ، براي مدت کوتاهی وجود دارند و فرد زمان زیادي را براي مبارزه با آن ها صرف نمی کند. نمونه استرس ها ي کوتاه مدت عبارتند از : ابتلاي یکی از اعضاي خانواده به یک بیماري حاد مثل آپاندیس یا یک بحران مالی موقت در خانواده .
استرس هاي مزمن یا طولانی مدت :
این استرسها بلند مدت و طولانی می باشند و ممکن است سالهاي سال یک فرد را اسیر خود نماید. نمونه این استرسها عبارتند از : داشتن یک معلول در خانواده ، بدهکاري و مشکل مالی طولانی مدت ، اختلاف و درگیري قدیمی بین والدین و یا با دیگران.
هرچه استرسی مزمن تر شود عوارض روانی و جسمانی و صدمه هاي ناشی از آنها نیز سنگین تر خواهد بود. زیرا بدن و روان انسان براي استرسهاي مزمن ساخته نشده است.
استرس توانایی سیستم ایمنی را در برابر ویروس هاوعفونت ها کم می کند.
%75 تا %90 از مراجعه هاي به پزشک به دلیل عوارض ناشی از استرس است و اکثر افراد عوارض ناشی از استرس را تجربه می کنند.
طبق تحقیقات انجام شده استرس با 6 دلیل اصلی مرگ و میر پیوند نزدیک دارد . این دلایل عبارتند از:
- بیماري قلبی،
- سرطان،
- تصادف،
- سیروز کبدی،
- خودکشی و
- مشکلات حنجره
بطور کلی نشانه های استرس به چهار بعد جسمانی، هیجانی، شناختی و رفتاری تقسیم میشود.
نشانه هاي جسمی استرس
شامل:
- سردرد،
- میگرن،
- مشکلات گوارشی،
- درد پشت گردن،
- درد کمر،
- گرفتگی گردن و شانه ها،
- ضربان قلب سریع،
- درد معده،
- عرق کردن کف دست،
- نفس نفس زدن،
- تند و سطحی نفس کشیدن،
- سرد شدن دست وپا،
- بی قراري،
- سرگیجه،
- وزوزکردن گوش،
- خستگی پذیری،
- یبوست،
- فشار خون،
- تنش عضلانی و
- اسهال.
نشانه هاي هیجانی
شامل:
- زودرنجی،
- عصبی بودن ،
- اضطراب ،
- خستگی و کسالت ،
- به سادگی به گریه افتادن ،
- خشم ،
- تنهایی ،
- کلافگی ،
- غمگینی ،
- افسردگی ،
- دمدمی مزاجی ،
- احساس ناتوانی،
- ناامیدی و
- احساس درماندگی .
نشانه هاي شناختی
شامل:
- مشکل در تفکر ،
- ناتوانی در تصمیم گیري،
- مشکل در تمرکز ،
- نگرانی دایمی ،
- فراموشکاري ،
- از دست دادن حس طنز،
- خود انتقادي ،
- از دست دادن خلاقیت ،
- بدبینی و توقع بیش از حد دیگران.
نشانه های رفتاري استرس
- تغییر در اشتها ( بی اشتهایی و گاهی پر اشتهایی) ،
- تغییر درخواب ( کم خوابی ، پرخوابی ، بدخوابی ، دیر به خواب رفتن ، زود بیدار شدن ، خواب آشفته ) و
- تغییر در عادات روزانه ( ورزش نکردن ، معاشرت نکردن و انزوا)
درمان استرس
برخی از ویژگی ها فرد را درمقابل استرس مقاوم میگردانند؛ این نکات عبارتند از :
- عزت نفس و معنویت بالا ،
- خوش بینی ،
- کنترل مثبت ،
- خودکارآمدي ،
- وجدان مندي ،
- حس طنز ،
- احساس تعهد و
- مسئولیت پذیري .
هم چنین برخی ویژگی هاي شخصیتی ، افراد را نسبت به استرس آسیب پذیر می کند که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کمال گرایی منفی ،
- جدي بودن بیش از اندازه ،
- اعتیاد به کار ،
- تعجیل در انجام دادن کارها ،
- عزت نفس پائین ،
- حساسیت بیش از حد به زمان
این امکان برای شما فراهم است تا درخواست مشاوره حضوری، مشاوره تلفنی و آنلاین و همچنین ارزیابی توسط تست های روانشناسی شخصیت خود را با روانشناس متخصص ثبت کنید.
